محسنیون ۱۱۰

نحوه هلاکت معتز ملعون (قاتل امام‌هادی علیه السلام)

شیخ عباس قمی‌رضوان الله علیه می‌نویسد:

معتز را از بغاء (فرمانده قشون) بیم و دهشتی عظيم بود و از ترس او در شب و روز اسلحه در بر داشت و می‌گفت: بر این حالت می‌باشم تا گاهی که بدانم سر من برای بغاء است یا سر بغاء برای من. و چون بغاء کشته شد طائفة اتراک دیدند که معتز پیوسته حیله و تدبیر می‌کند بر کشتن سرکردگان اتراک، و در صدد فناء ایشان است و مغاربه و فراعنه را می‌خواهد مسلط بر ایشان کند، تمامی‌اتفاق کردند بر خلع معتز. پس در روز مبعث سنه ۲۵۵ دور معتز را گرفتند و توبیخ و سرزنش عظیم در افعال و کردار او کردند و از او مطالبه اموال نمودند. و مدیر این کار صالح بن وصیف بود باقواد و اتراک. و دمیری گفته که صالح امر کرد که در حجره معتز ریختند و پای او را گرفتند و بیرون کشیدند و او را در آفتاب گرم بر پای داشتند و از حرارت زمین گاهی معتز تکیه بر یک پا می‌کرد و چون گرم می‌شد پای او، آن پا را بر می‌داشت و پای دیگر می‌گذاشت. و پیوسته ایشان لطمه بر او می‌زدند و می‌گفتند: خود را از خلافت خلع کن و او ابا می‌کرد و دست خود را سپر صورت کرده بود، تا آنکه بیچاره گشت و خود را خلع کرد. پس صالح سه روز او را از طعام و شراب منع کرد. پس از آن او را در سردابی نمودند در آن را مسدود کرد تا در آنجا هلاک شد و به قولی او را با آب جوش حقنه کرد تا بمرد. و بعضی دیگر گفته‌اند که بعد از پنج روز از خلع معتز او را داخل گرمابه کردند و از آب او را منع نمودند تا نزدیک به هلاکت رسید، پس آب شوری یا آب برفی برای او آوردند تا بخورد و بمرد.

تتمة المنتهی، تالیف شیخ عباس قمی، صفحه ۳۵۰، چاپ شرکت چاپ و نشر بین الملل